Ile jodu powinno się znaleźć w diecie krowy mlecznej?
W dawkach paszowych jod występuje w postaci jodków i różnych połączeń organicznych, które prawie w całości rozkładane są w żwaczu, a wchłaniane w jelicie cienkim. Według NRC (2001), w 1 kg suchej masy dawki pokarmowej dla krowy mlecznej, w okresie laktacji powinno znajdować się 0,4–0,6 mg jodu, co daje około 12 mg jodu/dzień, a w zasuszeniu 6 mg/dzień.
Do komórek tarczycy jod dostaje się dzięki działaniu pompy jodowej. Tam utleniany jest do formy obojętnej i w tej formie jest magazynowany oraz stopniowo wbudowywany do hormonów tarczycy, które są odpowiedzialne za przemiany energetyczne i szybkie przemiany materii. Hormony tarczycy występują w połączeniach z białkami, z których są wolno uwalniane do krwi obwodowej. Stopień odkładania jodu w tarczycy u krów jest zmienny i zależy od zawartości w paszy, a także od okresu ciąży i laktacji. Należy dodać, że w ostatnim okresie ciąży duże ilości tego pierwiastka przenikają do płodu, który wykazuje duże zapotrzebowanie na jod. Tyroksyna wytwarzana w płodzie jest niezbędna do organogenezy oraz wzrostu.
Ponadto mikroelement ten jest niezbędny do:
- prawidłowości procesów termoregulacyjnych organizmu,
- wzrostu i rozwoju narządów,
- syntezy białka,
Jest kluczowym pierwiastkiem śladowym dla:
- przemiany energii,
- prawidłowego przebiegu procesów reprodukcji,
- produkcji mleka.
Dzienne zapotrzebowanie krów mlecznych na jod wynosi 0,2–0,8 mg/kg s.m., a wchłanianie jest uzależnione od poziomu witaminy A, selenu i żelaza.
- Zalecana ilość jodu w diecie dla krów mlecznych wynosi 0,4–0,6 mg/kg s.m.
Kiedy dochodzi do niedoboru jodu u krów i jakie są jego objawy?
Do niedoboru jodu może dochodzić u krów mlecznych na skutek braku tego pierwiastka w glebie i roślinach. Niedobór może być spowodowany również dużą podażą śruty rzepakowej i sojowej.
- nadmiernym wzrostem gruczołu (wole);
- zgrubieniem skóry i tkanki podskórnej w okolicy krtani,
- zahamowaniem produkcji mlecznej;
- zaburzeniami układu rozrodczego;
- wydłużeniem okresu międzyciążowego i międzywycieleniowego;
- nieregularnymi i osłabionymi rujami oraz trudnościami w zapłodnieniu;
- zwiększoną śmiertelnością zarodków;
- poronieniami;
- przy czym cielęta cechują się rozległymi wyłysieniami na skórze.
Ponadto niedobory jodu mogą być przyczyną zatrzymania łożyska, częściej występującego zapalenia wymienia i zwiększonej liczby komórek somatycznych, jak również schorzeń racic, gnicia rogu racicowego i wypadania sierści.
Jakie objawy daje nadmiar jodu w dawce pokarmowej?
Niekiedy obserwowany jest nadmiar jodu w paszy dla krów mlecznych, co objawia się zaburzeniami funkcji hormonów tarczycy i innych procesów metabolicznych, hipotermią, łuskowatą sierścią, łzawieniem i surowiczym wyciekiem z nosa, podatnością na zapalenia płuc, poronieniami i obniżoną odpornością zwierząt na infekcje.
