Płatności dobrostanowe będą realizowane z I filaru WPR jako jeden z 6 ekoschematów. System dopłaty przewidziany dla krów mlecznych jest bardziej skomplikowany niż wcześniej zakładano, a pełna płatność ma przysługiwać maksymalnie do 100 DJP, czyli 100 sztuk.

Więcej miejsca to podstawa, aby uzyskać dopłaty do dobrostanu krów

Od przyszłego roku dla utrzymujących krowy mleczne przewidziano sześć rodzajów płatności dobrostanowych: za wypas, zwiększoną o 20 lub o 50% powierzchnię bytową, utrzymywanie na ściółce, zapewnienie wybiegu oraz późniejsze odsadzanie cieląt. System dopłat został jednak tak skonstruowany, iż aby rolnik mógł otrzymać płatność za utrzymywanie krów na ściółce, zapewnienie wybiegu i późniejsze odsadzanie cieląt, musi zapewnić zwierzętom zwiększoną o 20 lub 50% powierzchnię bytową. Niezależna od zwiększenia powierzchni bytowej jest jedynie dopłata za wypas.

Dopłatę do wypasu otrzyma hodowca, który wypasa krowy mleczne w sezonie wegetacyjnym co najmniej 120 dni bez uwięzi przez minimum 6 godzin dziennie.

Natomiast za zwiększoną powierzchnię bytową – jeśli zapewni krowom mlecznym utrzymywanym grupowo bez uwięzi, wolnostanowiskowo w pomieszczeniach lub w budynkach powierzchnię większą od standardowej – minimum o 20% lub o minimum 50%. Jeśli zdecyduje się na pierwszy wariant, powierzchnia odpasowo-ruchowa w oborze z wydzielonymi legowiskami musi mieć co najmniej 4 m2 a bez wydzielonych stanowisk 5,4 m2. Natomiast, jeśli chce krowom zapewnić więcej przestrzeni, wskazane parametry muszą wynieść odpowiednio 5 m2 i 6,8 m2.

Dopiero mając już zwiększoną przestrzeń dla krów w budynkach lub w pomieszczeniach, rolnik może wnioskować o dopłatę dodatkową. Utrzymując krowy na ściółce ze słomy lub podobnego materiału albo wydzielając części ze ściółką o powierzchni pozwalającej na jednoczesny odpoczynek krów, może wnioskować o dopłatę za utrzymywanie na ściółce. Gdy natomiast zapewni zwierzętom przez co najmniej 4 godz. dziennie przez cały rok wybieg, otrzyma dopłatę za wybieg. Decydując się na odsadzanie cieląt nie wcześniej niż w 5. dniu od dnia ich urodzenia, otrzyma płatność za odsadzanie cieląt.

Jak wyliczyć dopłatę za dobrostan krów?

Dopłaty dobrostanowe do krów będą wyliczane na podstawie punktów, jakie zostaną przydzielone za realizację poszczególnych praktyk. Przyjęto, że 1 punkt jest równy 100 zł, czyli 22,47 euro.

Rolnicy, którzy mają możliwość wypasania krów mogą zyskać 3,1 punktu/DJP, co daje 310 zł/DJP.

Za zwiększenie powierzchni bytowej o 20% można zdobyć 6,9 punktu/DJP, czyli 690 zł/DJP, natomiast o 50% – 10 punktu/DJP, tj. 1000 zł/DJP.

Utrzymywanie krów na ściółce jest wycenione na 100 zł/DJP (1 punkt/DJP), wybieg 2 punkty/DJP, tj. 200 zł/DJP a odsadzanie cieląt – 1,7 punktu/DJP, tj. 170 zł/DJP.

Zgodnie z zapisami w Planie Strategicznym, płatności na sztukę zwierzęcia mogą być dodatkowo powiększone o koszty transakcyjne. Można do nich zaliczyć np. koszt sporządzenia planu poprawy dobrostanu (nie jest on wymagany przy wypasie). Niestety, ze względu na wspomnianą wyżej degresywność płatności, przy stadzie krów mlecznych powyżej 100 DJP wyliczone płatności będą zmniejszane. Za krowy mleczne powyżej 100 DJP i nie więcej niż 150 DJP należeć się będzie 75% płatności, a krowy powyżej 150 DJP pozostaną bez płatności.

Trudne i kosztochłonne

Trzeba pamiętać, iż wymogi odnoszące się do danej grupy zwierząt dotyczą wszystkich zwierząt tej grupy utrzymywanych w gospodarstwie rolnym. Rolnicy, którzy dysponują taką powierzchnią pastwisk, że będą w stanie wypasać wszystkie utrzymywane w gospodarstwie krowy mleczne, mogą zyskać na wypasie. Gdy takiej możliwości nie mają, by skorzystać na dobrostanie, muszą zdecydować się na zwiększenie powierzchni bytowej. Powiązanie innych praktyk dobrostanowych ze zwiększeniem powierzchni bytowej, sprawi, iż spełnienie wymogów, zwłaszcza gdy w oborze nie ma wiele miejsca a rolnik myśli o zwiększeniu stada, będzie trudne i kosztochłonne.

Wśród działań przewidzianych w Planie Strategicznym z II filaru WPR, jest jedno, które ma wesprzeć hodowców inwestujących w poprawę dobrostanu. Zaproponowana w nim wysokość pomocy wynosi 150 tys. zł, przy czym nie może ona przekroczyć 65% kosztów kwalifikowalnych inwestycji. Ta pomoc nie obejmuje jednak kosztów związanych z budową czy przebudową budynków inwentarskich.

Wybiegi, pastuchy, wodopoje

Przewiduje za to refundację kosztów związanych z budową lub przebudową wybiegów tj. utwardzenie i ogrodzenie wybiegu oraz budowę lub przebudowę zbiorników na wodę gnojową z tych wybiegów. Do kosztów kwalifikowanych będzie można zaliczyć też przygotowanie wyposażenia pastwisk do bezuwieziowego wypasu polegającego na zakupie pastuchów (elektryzatorów) oraz budowy, przebudowy lub zakupu i montażu wodopojów, w tym wodopojów mobilnych oraz poideł grupowych. Refundacja obejmie też zakup grupowych budek do odchowu cieląt w wieku do 8 tyg. życia wraz z wygrodzeniami.

Z tego dofinansowania będzie można pokryć też koszty zakupu:

• zautomatyzowanych instalacji poprawiających mikroklimat w budynkach inwentarskich tj. do schładzania lub ogrzewania wraz z zasilaniem awaryjnym,
• systemów zarządzania stadem, akcelerometrów z oprogramowaniem do zarządzania zdrowiem i dobrostanem krów w stadzie, czujników mierzących co najmniej LKS, białko, tłuszcz w trakcie doju służących do wczesnego wykrywania subklinicznego mastitis oraz ketozy i alkalozy z oprogramowaniem i znacznikami RFID do identyfikacji krów,
• autonomicznych, samobieżnych urządzeń do usuwania odchodów,
• zakup i montaż automatycznych czochradeł.

Będą dotacje na rozbudowę obory, ale tylko dla gospodarstw ekologicznych

Pomoc na budowę i modernizację budynków inwentarskich przewidziano w działaniu: „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność”. Aczkolwiek dotyczy ona wyłącznie prowadzących gospodarstwa ekologiczne, których roczny przychód ze sprzedaży wynosi minimum 45 tys. zł.

Maksymalna wysokość pomocy w przypadku operacji polegających na budowie lub modernizacji budynków lub budowli służących do produkcji ekologicznej z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w tym również w miarę możliwości ograniczających szkodliwy wpływ rolnictwa na środowisko, energooszczędnych i niskoemisyjnych wynosi 1 mln zł. Rolnicy mogą tutaj liczyć na zwrot 65% kosztów inwestycji kwalifikujących się do wsparcia.

Magdalena Szymańska