Elita Magazyn
Zyskaj dostęp do ulubionych treści
Profilaktyka kulawizn u krów
Jak długoterminowo poprawić zdrowie racic w stadzie?
Wymiary boksu, higiena chodu i pielęgnacja racic, to trzy ważne czynniki, dzięki którym można trwale poprawić zdrowie racic w stadzie.

Kulawa krowa to same straty dla rolnika

Kulawe krowy jedzą mniej, dają mniej mleka, są słabsze w okresie ciąży i w efekcie są bardziej podatne na choroby. Oprócz klasycznej pielęgnacji racic, na ich zdrowie mają też wpływ warunki chowu. Niezależnie od warunków w gospodarstwie, są trzy rzeczy, które każdy hodowca bydła mlecznego może zrobić, aby poprawić zdrowotność racic swojego stada w dłuższej perspektywie.

1. Krowa stoi na stanowisku

Jeśli racice są słabe, rzadko patrzy się na legowiska. Tymczasem, jeśli krowy przez dłuższy czas stoją przednimi nogami w boksach, tylne nogi trwale obciążone pozostają poza legowiskiem (na korytarzu spacerowym). Skutkiem tego może być dotkliwy ochwat, a nawet owrzodzenia racic kończyn tylnych. Jeśli dodatkowo przez dłuższy czas racice kończyn tylnych są narażone na wilgoć z korytarzy spacerowych, również wzrasta ryzyko infekcji. W wielu oborach problemem jest w szczególności dermatitis digitalis (Mortellaro). Zapobieganie ww. konsekwencjom to dobrze zaprojektowane stanowiska, a przede wszystkim odpowiednie jego wymiary.

Jeśli widzimy, że wiele krów w oborze nie kładzie się, oznacza to, że jest jakiś problem ze stanowiskami. Często jest to nieprawidłowe osadzenie rury karkowej czy niedostateczny komfort leżenia.

Wskazówka: Dla kontroli jakości legowisk można ustawić w oborze kamerę działającą całą dobę. W ten sposób można losowo sprawdzić, jak wysoki jest odsetek krów stojących na stanowiskach.

image

Krowy, które często przednimi nogami stoją w boksach, są bardziej podatne na owrzodzenia podeszwy i choroby zakaźne,
takie jak dermatitis digitalis (Mortellaro) tylnych nóg

FOTO: Stoecker-Gamigliano

W krowim boksie powinno być jak najwygodniej 

Udowodniono, że krowy lepiej tolerują legowiska głębokie niż boksy wysokie. Niemniej jednak, oprócz suchej, miękkiej i elastycznej powierzchni do leżenia, niezwykle ważne jest odpowiednie zaprojektowanie wymiarów stanowisk.

W zależności od wielkości krów zalecane są następujące wymiary stanowisk:

  • wysokość rury karkowej: 125 do 133 cm,
  • odległość pomiędzy rurą karkową a końcem boksu – 170 do 175 cm,
  • szerokość legowisk: 120 do 132 cm, dla krów zasuszonych – 5 do 10 cm więcej.

Po zainstalowaniu nowych stanowisk, trzeba bacznie obserwować stado i w przypadku zauważenia nieprawidłowości (np. technopatii) – natychmiast interweniować dostosowując wymiary.

Wskazówka: Wsporniki należy rozmieścić w odpowiedni sposób; w przeciwnym razie krowy będą omijać niektóre legowiska.

image

Wybrzuszona ściółka świadczy o tym, że stanowisko nie nadaje się do użytku ze względu na przesunięty pałąk

FOTO: Wiebke Simon

Dlaczego jedna racica jest większa od drugiej?

Zjawisko to łatwo wyjaśnić na przykładzie człowieka. Jeśli ktoś często i intensywnie pracuje rękoma, powstają modzele. Podobnie dzieje się z racicami – duży nacisk powoduje deformację i stymuluje wzrost rogu.

2. Brudne kończyny

Same kąpiele racic, jeśli problemem są choroby zakaźne (takie jak Mortellaro) nie zdziałają cudów. Brudne nogi to przede wszystkim zła higiena korytarzy, bo wilgotne i brudne ciągi komunikacyjne sprawiają, że krowy są bardziej podatne na Mortellaro.

Wskazówka: Aby ocenić higienę korytarzy spacerowych w oborze można punktować zabrudzenie tylnych nóg (poniżej stawu skokowego). Jeśli wiele zwierząt jest brudnych w tym miejscu, to system usuwania odchodów powinien działać z większą częstotliwością. A jeśli go jeszcze nie ma, to czas pomyśleć o inwestycji. Oczywiście alternatywą pozostaje ręczne usuwanie odchodów, które nie wymaga nakładów, ale jeśli ma być zrobione dobrze, pochłania wyjątkowo dużo czasu (im większe stado, tym więcej). Inwestycja w zgarniacz zawsze się opłaci, bo dzięki niej przypadków Mortellaro będzie mniej.

image

Badanie przesiewowe można wykorzystać do określenia, jak wysoki jest udział krów stojących w boksach

FOTO: Ostermann-Palz

Niebezpieczeństwo wrzodów podeszwy

Największym ryzykiem związanym z wrzodami podeszwy jest rozwój infekcji. Jeśli hodowca nie zauważy tego w porę i nie rozpocznie leczenia, infekcja będzie postępować i może osiągnąć staw racicowy.

W zależności od tego, jak daleko w głąb racicy sięga zakażenie, najgorszym z wariantów jest amputacja racicy.

3. Proporcjonalne nogi dla zdrowszych racic

Pozycja nóg odpowiada za odpowiednie obciążenie racicy wewnętrznej i zewnętrznej – najlepiej więc, by były one obciążone równo. Niestety, ten aspekt bywa często niedoceniany i pomijany. U krów jedna noga dźwiga około 150 do 200 kg wagi. Jeśli jedna racica jest obciążona bardziej, sprzyja to rogowaceniu i obie racice rozwijają się nierównomiernie. Przeciwdziałanie opiera się na regularnej, funkcjonalnej pielęgnacji racic, najlepiej jeszcze przed pierwszym wycieleniem. Zalecane są co najmniej trzy zabiegi w ciągu roku. Jeżeli różnice w wielkości racic są duże, co może być spowodowane przykładowo zbyt małą liczbą zabiegów pielęgnacyjnych w przeszłości, konieczne jest przeprowadzenie kilku wizyt pielęgnacyjnych, aż większość zwierząt w stadzie uzyska równoległe ustawienie nóg. Jest to też cecha uwarunkowana genetycznie.

image

Pozycja tylnych nóg i racic są ze sobą sprzężone. Równoległe ułożenie nóg jest dobrym fundamentem dla równomiernego rozwoju wewnętrznej i zewnętrznej części racicy. Większy nacisk z powodu złej pozycji nóg prowadzi do nadmiernego rogowacenia.

FOTO: Elita

Wskazówka: Przy wyborze buhajów należy zwrócić uwagę na predyspozycje do równoległego ustawienia tylnych nóg.

Trzy wymienione czynniki – wymiary boksu, higiena korytarzy spacerowych i ustawienie tylnych nóg – mają ogromny wpływ na zdrowotność racic. Oczywiście – dbałość o wspomniane aspekty wymaga nakładów finansowych i czasowych, ale w dłuższej perspektywie się to opłaci. Profitem będzie zdrowsze stado i wyższa wydajność.

Podsumowanie

  • Jeśli wymiary boksu nie zostały dopasowane do rozmiarów krowy, często stoją one przednimi nogami w boksie. Skutek – częstsze wrzody podeszwy i Mortellaro na tylnych nogach.
  • Higienę korytarzy widać m.in. w chorobach zakaźnych racic.
  • W perspektywie długoterminowej – równoległe ustawienie nóg sprzyja równomiernemu obciążeniu wewnętrznej i zewnętrznej części racicy.

W. Simon

Subskrypcja
1 rok
89.00 zł
  • Dostęp do wszystkich treści na portalu elita-magazyn.pl
  • Dostęp do e-wydania w cenie subskrypcji
  • Najważniejsze informacje dot. produkcji i przetwarzania mleka na Twoim mailu
Prenumerata
rok
109.00 zł
  • Wydanie drukowane z darmową dostawą pod wskazany adres 
  • Dostęp do wszystkich treści na portalu elita-magazyn.pl 
  • Dostęp do e-wydania w cenie prenumeraty papierowej; 
  • Rabat do 8 gr/l paliwa na stacjach ORLEN; 
  • Zniźki na kursy techniczne; 
  • Rabaty do 50% w agrarsklep.pl
Prenumerata
2 lata
189.00 zł
  • Wydanie drukowane z darmową dostawą pod wskazany adres
  • Dostęp do wszystkich treści na portalu elita-magazyn.pl
  • Dostęp do e-wydania w cenie prenumeraty papierowej
  • Rabat do 8 gr/l paliwa na stacjach ORLEN
  • Zniżki na kursy techniczne
  • Rabaty do 50% w agrarsklep.pl
Płacisz bezpiecznie
Często zadawane pytania

Możesz czytać wiele wiadomości i artykułów na naszej stronie. Jednak nie będziesz mieć dostępu do wszystkich tekstów. Artykuły oznaczone jaki premium (biała gwiazdka na czerwonym tle) są dostępne wyłącznie dla naszych subskrybentów i prenumeratorów.

Tak, wszyscy abonenci mogą anulować swoją subskrypcję lub prenumeratę w dowolnym momencie. Jednak wówczas utracisz dostęp do wszystkich treści Premium na naszym portalu po okresie na jakich wykupiłeś prenumeratę czy subskrypcję.

Jeżeli w metodzie płatności wybierzesz płatność cykliczną kartą, wówczas Twoja karta będzie obciążana zgodnie z harmonogramem i cennikiem subskrypcji i prenumerat. Jeżeli zrezygnujesz z subskrypcji lub prenumeraty, Twoja karta nie będzie już obciążana. 

Możesz także wybrać inne metody płatności - np. BLIK czy przelewy24.

Prenumerata i subskrypcja jest odnawiana automatycznie. Oznacza to, że nie musisz się martwić, że zapomnisz o jej kontynuacji. Jednak, jeśli zapomnisz opłacić faktury za subskrypcję czy prenumeratę lub zrezygnujesz z jej dalszej kontynuacji, wówczas na podany przez Ciebie email wyślemy informację o tym, że zbliża się termin wygaśniecia subskrypcji lub prenumeraty. 

Nie, w Regulaminie jasno jest wskazane, że subskrypcja czy prenumerata jest przypisana dla jednego Użytkownika. Poza tym, ze względów bezpieczeństwa nie polecamy dzielenia się swoimi danymi dostępowymi z innymi osobami. 

Oczywiście, nasze rozwiązania są dostosowane zarówno do komputerów stacjonarnych i laptopów, jak i tabletów oraz smartphonów. Dlatego po zalogowaniu się na naszej stronie możesz czytać treści premium lub przeglądać e-wydanie na urządzeniu, które najbardziej lubisz lub które masz pod ręką. 

 

Nie znalazłeś odpowiedzi? Chȩtnie pomożeny:
02. grudzień 2023 12:05