Kulawa krowa to same straty dla rolnika

Kulawe krowy jedzą mniej, dają mniej mleka, są słabsze w okresie ciąży i w efekcie są bardziej podatne na choroby. Oprócz klasycznej pielęgnacji racic, na ich zdrowie mają też wpływ warunki chowu. Niezależnie od warunków w gospodarstwie, są trzy rzeczy, które każdy hodowca bydła mlecznego może zrobić, aby poprawić zdrowotność racic swojego stada w dłuższej perspektywie.

1. Krowa stoi na stanowisku

Jeśli racice są słabe, rzadko patrzy się na legowiska. Tymczasem, jeśli krowy przez dłuższy czas stoją przednimi nogami w boksach, tylne nogi trwale obciążone pozostają poza legowiskiem (na korytarzu spacerowym). Skutkiem tego może być dotkliwy ochwat, a nawet owrzodzenia racic kończyn tylnych. Jeśli dodatkowo przez dłuższy czas racice kończyn tylnych są narażone na wilgoć z korytarzy spacerowych, również wzrasta ryzyko infekcji. W wielu oborach problemem jest w szczególności dermatitis digitalis (Mortellaro). Zapobieganie ww. konsekwencjom to dobrze zaprojektowane stanowiska, a przede wszystkim odpowiednie jego wymiary.

Jeśli widzimy, że wiele krów w oborze nie kładzie się, oznacza to, że jest jakiś problem ze stanowiskami. Często jest to nieprawidłowe osadzenie rury karkowej czy niedostateczny komfort leżenia.

Wskazówka: Dla kontroli jakości legowisk można ustawić w oborze kamerę działającą całą dobę. W ten sposób można losowo sprawdzić, jak wysoki jest odsetek krów stojących na stanowiskach.

Krowy, które często przednimi nogami stoją w boksach, są bardziej podatne na owrzodzenia podeszwy i choroby zakaźne,
takie jak dermatitis digitalis (Mortellaro) tylnych nóg

FOTO: Stoecker-Gamigliano

W krowim boksie powinno być jak najwygodniej 

Udowodniono, że krowy lepiej tolerują legowiska głębokie niż boksy wysokie. Niemniej jednak, oprócz suchej, miękkiej i elastycznej powierzchni do leżenia, niezwykle ważne jest odpowiednie zaprojektowanie wymiarów stanowisk.

W zależności od wielkości krów zalecane są następujące wymiary stanowisk:

• wysokość rury karkowej: 125 do 133 cm,
• odległość pomiędzy rurą karkową a końcem boksu – 170 do 175 cm,
• szerokość legowisk: 120 do 132 cm, dla krów zasuszonych – 5 do 10 cm więcej.

Po zainstalowaniu nowych stanowisk, trzeba bacznie obserwować stado i w przypadku zauważenia nieprawidłowości (np. technopatii) – natychmiast interweniować dostosowując wymiary.

Wskazówka: Wsporniki należy rozmieścić w odpowiedni sposób; w przeciwnym razie krowy będą omijać niektóre legowiska.

Wybrzuszona ściółka świadczy o tym, że stanowisko nie nadaje się do użytku ze względu na przesunięty pałąk

FOTO: Wiebke Simon

2. Brudne kończyny

Same kąpiele racic, jeśli problemem są choroby zakaźne (takie jak Mortellaro) nie zdziałają cudów. Brudne nogi to przede wszystkim zła higiena korytarzy, bo wilgotne i brudne ciągi komunikacyjne sprawiają, że krowy są bardziej podatne na Mortellaro.

Wskazówka: Aby ocenić higienę korytarzy spacerowych w oborze można punktować zabrudzenie tylnych nóg (poniżej stawu skokowego). Jeśli wiele zwierząt jest brudnych w tym miejscu, to system usuwania odchodów powinien działać z większą częstotliwością. A jeśli go jeszcze nie ma, to czas pomyśleć o inwestycji. Oczywiście alternatywą pozostaje ręczne usuwanie odchodów, które nie wymaga nakładów, ale jeśli ma być zrobione dobrze, pochłania wyjątkowo dużo czasu (im większe stado, tym więcej). Inwestycja w zgarniacz zawsze się opłaci, bo dzięki niej przypadków Mortellaro będzie mniej.

Badanie przesiewowe można wykorzystać do określenia, jak wysoki jest udział krów stojących w boksach

FOTO: Ostermann-Palz

3. Proporcjonalne nogi dla zdrowszych racic

Pozycja nóg odpowiada za odpowiednie obciążenie racicy wewnętrznej i zewnętrznej – najlepiej więc, by były one obciążone równo. Niestety, ten aspekt bywa często niedoceniany i pomijany. U krów jedna noga dźwiga około 150 do 200 kg wagi. Jeśli jedna racica jest obciążona bardziej, sprzyja to rogowaceniu i obie racice rozwijają się nierównomiernie. Przeciwdziałanie opiera się na regularnej, funkcjonalnej pielęgnacji racic, najlepiej jeszcze przed pierwszym wycieleniem. Zalecane są co najmniej trzy zabiegi w ciągu roku. Jeżeli różnice w wielkości racic są duże, co może być spowodowane przykładowo zbyt małą liczbą zabiegów pielęgnacyjnych w przeszłości, konieczne jest przeprowadzenie kilku wizyt pielęgnacyjnych, aż większość zwierząt w stadzie uzyska równoległe ustawienie nóg. Jest to też cecha uwarunkowana genetycznie.

Pozycja tylnych nóg i racic są ze sobą sprzężone. Równoległe ułożenie nóg jest dobrym fundamentem dla równomiernego rozwoju wewnętrznej i zewnętrznej części racicy. Większy nacisk z powodu złej pozycji nóg prowadzi do nadmiernego rogowacenia.

FOTO: Elita

Wskazówka: Przy wyborze buhajów należy zwrócić uwagę na predyspozycje do równoległego ustawienia tylnych nóg.

Trzy wymienione czynniki – wymiary boksu, higiena korytarzy spacerowych i ustawienie tylnych nóg – mają ogromny wpływ na zdrowotność racic. Oczywiście – dbałość o wspomniane aspekty wymaga nakładów finansowych i czasowych, ale w dłuższej perspektywie się to opłaci. Profitem będzie zdrowsze stado i wyższa wydajność.

W. Simon

• Dostęp do wszystkich treści na portalu elita-magazyn.pl
• Dostęp do e-wydania w cenie subskrypcji
• Najważniejsze informacje dot. produkcji i przetwarzania mleka na Twoim mailu

• Wydanie drukowane z darmową dostawą pod wskazany adres 
• Dostęp do wszystkich treści na portalu elita-magazyn.pl 
• Dostęp do e-wydania w cenie prenumeraty papierowej; 
• Rabat do 8 gr/l paliwa na stacjach ORLEN; 
• Zniźki na kursy techniczne; 
• Rabaty do 50% w agrarsklep.pl

• Wydanie drukowane z darmową dostawą pod wskazany adres
• Dostęp do wszystkich treści na portalu elita-magazyn.pl
• Dostęp do e-wydania w cenie prenumeraty papierowej
• Rabat do 8 gr/l paliwa na stacjach ORLEN
• Zniżki na kursy techniczne
• Rabaty do 50% w agrarsklep.pl