Dobrze kształtować przyszłość cieląt
Wskaźnik przeżywalności w odchowie zasadniczo zależy od specjalistycznej wiedzy osoby zarządzającej stadem.
- Celem jest uzyskanie wskaźnika przeżywalności na poziomie 97% od urodzenia do odstawienia lub 60. dnia życia. Jednak istotne jest nie tylko przeżycie cieląt, ale również ich przyrosty, aby mogły być zdrowe oraz wydajne.
- W przyrostach istotne jest dążenie do średniego dziennego przyrostu masy w wysokości powyżej 800 g w 1.–3. tygodniu życia i 850 g w 4–10 tygodniu życia.
Aby założenia te się powiodły, młode cielę nie może być narażone na stres, musi być intensywnie żywione, ponadto optymalne warunki utrzymania są tak samo niezbędne jak uważna obserwacja zwierząt.
Nie przeciążać cieląt
W przypadku wszystkich czynności związanych z zabiegami wokół cieląt obowiązuje zasada: nie należy wykonywać jednocześnie wszystkiego i należy podejmować działania z rozwagą. W pierwszych tygodniach życia cielęcia czeka na nie wiele wyzwań: przejście z siary na mleko pełne lub preparat mlekozastępczy, pierwsze pobranie paszy stałej, dekornizacja, szczepienia, wprowadzenie do pomieszczeń grupowych. Trudność polega na tym, iż pomiędzy 14. a 21. dniem życia cielęta znajdują się w tzw. luce odpornościowej. Dzieje się tak dlatego, ponieważ zaczynają budować aktywną odporność dopiero od drugiego tygodnia życia, podczas gdy bierna ochrona immunologiczna siary zaczyna w tym czasie słabnąć. Stres i niedobór odporności są złym połączeniem – niepotrzebnie pozbawiają cielęta energii i zwiększają w ten sposób ryzyko infekcji.
Aby uniknąć chorób czy strat w przyrostach, wszystkie czynności wykonywane przy cielęciu i wokół cielęcia nie powinny być podejmowane jednocześnie i możliwie nie w dołku immunologicznym. Możliwą strategię przedstawiono na grafice 1.
-
Aby uniknąć stresu, infekcji oraz strat w wydajności, należy rozsądnie rozdzielać czynności wokół cielęcia
Stresu należy unikać również w późniejszych miesiącach. Na przykład, poprzez spokojne obchodzenie się z cielętami, stały skład w grupie, łagodne odstawienie mleka, nie przegrupowywać w tym samym czasie.
Tylko przy użyciu środków przeciwbólowych i uspokajających
- Dekornizacja jest największą ingerencją na cielętach.
- Dekornizacja bez znieczulenia jest dozwolona tylko do 6. tygodnia życia.
- Istnieje obowiązek podania do zabiegu leku przeciwbólowego oraz przeciwzapalnego (NSAID, np. Meloxicam) oraz środka uspokajającego (np. Xylaxin).
Kiedy wykonać zabieg?
Między 7. a 14. dniem życia. Wtedy, kiedy zawiązki rogów są jeszcze słabo rozwinięte i miękkie, a bierna ochrona immunologiczna jest jeszcze stosunkowo silna. Zabiegowi poddawać tylko zdrowe cielęta!
- Po podaniu środków uspokajających oraz przeciwzapalnych odczekać 15 minut.
- Za pomocą rozgrzanej do maksymalnej temperatury głowicy wielkości zalążka rogu obciąć ruchem obrotowym skórę wokół podstawy rogu. Nie wypalać rogu dłużej niż 15 sekund. Nie podważać zalążka rogu.
- Kontrola: Wypalany pierścień wokół zalążka rogu powinien być równy i na 4–5 mm głęboki
- Zastosować w miejsce oparzenia antybiotyk lub silber spray.
- W ten sposób unieruchomione cielęta należy trzymać w stabilnej pozycji, aby mogły bezpiecznie oddychać. Cielęta muszą być dokładnie obserwowane w ciągu kilku następnych godzin.
Zdj. Berkemeier
Oprac. Katrin Berkemeier, Laura Henn
Zdj. główne: Unsplash