Ograniczyć stres, którego doświadczają krowy w fasie przejściowej
Końcówka laktacji to przede wszystkim zmiana systemu żywienia. Dla niektórych zwierząt oznacza to wyjście na pastwisko. Jakiekolwiek by to nie były zmiany – zawsze towarzyszy im stres. Nagle, z dnia na dzień zmienia się porządek dnia, otoczenie, współtowarzysze w oborze oraz pasza. Ta ostatnia zmiana jest najbardziej dotkliwa i drastyczna – nierzadko dawkę z energią gwarantującą produkcję 40 kg mleka redukujemy na poziom 5 kg mleka (czyli do potrzeb bytowych) dokładając do tego nagły brak regularnego doju.
Problem z wysoką wydajnością
Skąd się bierze problem? Najprościej mówiąc – z coraz wyższej wydajności. W ostatnich latach wzrosła ona prawie dwukrotnie. Jednocześnie długość okresu międzywycieleniowego pozostała mniej więcej na tym samym poziomie. Oznacza to, że krowy o wyższej wydajności mlecznej muszą być zasuszane w podobnym czasie. Jak to zrobić, by nie odzwyczaić krowy od pobierania paszy i nie ryzykować zdrowiem wymion?
Ostatnia faza laktacji to duży stres dla zwierzęcia. Jak bardzo wpływa on na kolejny start laktacji dotychczas nie wiadomo. Rolą hodowcy jest tak zarządzać tym okresem, by zaoszczędzić zwierzęciu niepotrzebnego stresu.
Strategia dobrana do gospodarstwa
W zależności od wydajności swojego stada każdy hodowca powinien znaleźć swój sposób na zarządzanie okresem okołowycieleniowym (szczególnie żywieniem w tym czasie). Wspólny powinien być cel – możliwie bezstresowo przeprowadzić krowę w kolejną fazę, po to aby mogła ponownie, w pełni zdrowia wejść w następną laktację. By cieszyć się bezstresową fazą przejściową, należy zwrócić uwagę na następujące aspekty:
- łagodna zmiany paszy – np. przez tworzenie grup żywieniowych lub przez indywidualne dawkowanie paszy treściwej,
- zasuszanie w stałych grupach, aby zredukować stres socjalny,
- dokarmianie w przypadku utrzymania pastwiskowego,
- higiena racic przed i w trakcie okresu zasuszania,
- wydłużenie okresu międzywycieleniowego w przypadku krów wysokoprodukcyjnych, szczególnie jałówek (większa wytrwałość laktacji),
- regularne pomiary BCS.
Wraz ze wzrastającą wydajnością mleczną rosną też wymagania dotyczące systemu zarządzania okresem zasuszania. Do niedawna na pierwszym planie była pierwsza faza laktacji oraz faza przejściowa. Obecnie coraz częściej hodowcy przyglądają się końcowemu okresowi laktacji.
-
Okres zasuszenia powinien przypominać urlop – mało stresu, wiele komfortu i wystarczająca ilość paszy. To ważne elementy dla zwierząt w fazie zasuszania. Równie ważne jest łagodne przejście z fazy produkcyjnej w fazę odpoczynku. W tym aspekcie hodowcy mają jeszcze wiele do zrobienia.
K. Hilbk - Kortenbruck
