Prawidłowe odpajanie siarą jest najważniejszym etapem odchowu cieląt, a wciąż niewielu hodowców i producentów mleka stosuje bank siary.
– Niektórzy nie zdają sobie sprawy, ile dobrego może dać mrożenie siary, ale też niewiedza, jak ją prawidłowo mrozić oraz rozmrażać – oznajmił Maciej Sędziak, który regularnie mrozi siarę, tę o najlepszym składzie i najwyższej jakości.
Skąd rolnik wie, od której krowy siara jest lepsza, a od której gorsza?
Z reguły wieloródki dają siarę bogatszą w immunoglobuliny, które w dużej mierze decydują o odporności cieląt. Jednak Maciej Sędziak chce być tu bezbłędny i zawsze od każdej krowy bada siarę na zawartość immunoglobulin za pomocą kolostrometru, inaczej zwanego siaromierzem.
Tę najlepszą siarę, jeśli jest w nadmiarze do potrzeb cielęcia, mrozi i używa, gdy np. krowa z różnych powodów nie może dać tyle siary ile cielę potrzebuje. Używa jej także w zastępstwie, gdy matka cielęcia ma wyjątkowo ubogą siarę w immunoglobuliny.
Jaką siarę można podawać cielętom?
Siarę można badać, gdy ma prawidłowy wygląd i zapach i nie ma nadmiernej domieszki krwinek. Temperatura siary w momencie pomiaru powinna być zbliżona do 25oC. W celu zbadania temperatury kolostrometr zanurzamy w badanej siarze. Po ustabilizowaniu się siaromierza, odczytujemy wynik trójkolorowej skali. Kolor zielony oznacza, że siara jest bardzo dobrej lub dobrej jakości, żółty to siara przeciętna, a czerwony alarmuje, że w siarze jest zbyt mało immunoglobulin i najlepiej na pierwsze odpajanie zastąpić ją siarą z banku siary lub można skorzystać z siary innej krowy, jeśli wycieliła się tego samego dnia.
– Nasza zamrażarka jest pełna mrożonej siary od 5 lat. Najważniejsza jest gęstość siary, bo im gęstsza siara, tym ma większe stężenie immunoglobulin. Nieraz jest tak, że krowa się wycieli i nie zdążymy jej wydoić, a cielę musi siarę dostać od razu, wtedy też sięgamy po siarę z banku, a na jej miejsce wchodzi świeża. Bank zawsze uzupełniamy siarą od wieloródek. Siara nie powinna być mrożona w butelkach tylko w workach foliowych, gdyż ważna jest płaszczyzna rozmrażania. Czysta siara zaraz po wydojeniu powinna trafić do worka, a ten do wiaderka z lodem i w ciągu godziny trafić do zamrażarki – podkreślił Maciej Sędziak, dodając, że przy rozmrażaniu najważniejsza jest temperatura tzn. że nie można przekroczyć 40oC, bo wtedy ścina się białko, a immunoglobuliny to specjalny typ białek i wtedy ulegają dezaktywacji nie mając już swoich uodporniających właściwości.
-
Zmiana ciężaru właściwego o 0,001 g/ml oznacza zmianę stężenia immunoglobulin o 3 g/l, dobra siara powinna mieć gęstość powyżej 1,05 g/ml. W warunkach dużej fermy cielę w ciagu pierwszych 6–8 godzin życia powinno wypić siarę zawierająca co najmniej 150 g immunoglobulin
Maciej Sędziak stosuje także dodatki do siary, których jest coraz więcej na rynku i są coraz lepszej jakości, zatem zawierają wszystkie przeciwciała, czyli immunoglobuliny, jakich cielę potrzebuje. Stosuje także suszoną siarę w tabletkach, podawaną wprost do pyska, zaraz po wycieleniu w ilości 5 tabletek.
– Ważne jest szybkie i możliwie częste podawanie siary, gdyż przyswajalność przeciwciał przez cielę spada z każdą godziną. Trzeba też wiedzieć, że jeśli nie mamy wyjścia i musimy podać słabszej jakości siarę, to trzeba zachęcić cielę do wypicia jak największej jej ilości. Czasami jest tak, że cielę nie chce pobierać siary, wtedy za pomocą sondy prosto do żwacza dostarczamy 3 l siary – stwierdził hodowca.
Ewa i Maciej Sędziakowie wyznają również zasadę, że lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego kompleksowo współpracują z lekarzem weterynarii Adamem Uszyńskim, a owa współpraca nie opiera się na samym leczeniu doraźnym, a przede wszystkim na doradztwie i profilaktyce. W ramach profilaktyki szczepią wszystkie cielęta przeciwko biegunkom i chorobom płucnym.
Andrzej Rutkowski
Zdjęcia: Pixabay
