I. Nie używaj antybiotyków niepotrzebnie
Szwecja wiedziała, że trzeba ograniczyć antybiotyki zanim jeszcze Unia wpadła na ten pomysł. Już w 1986 r, czyli na 20 lat przed zakazem unijnym, w Szwecji zakazano stosowania antybiotyków jako promotorów wzrostu. To lata przewagi pomogły utrzymać zużycie na naprawdę niskim poziomie.
Jak to osiągnąć?
- ograniczyć antybiotyki w profilaktyce,
- selektywnie zasuszać krowy,
- antybiotyk dawać tylko w ostrych przypadkach zapaleń wymienia, wszystkie stany podkliniczne leczyć lekami przeciwzapalnymi i wspomagającymi,
- lekarze weterynarii nie powinni być dystrybutorami leków, które przepisują, a rolnicy nie mogą sami leczyć swoich zwierząt antybiotykami.
II. Ogranicz potrzebę stosowania i zapobiegaj rozprzestrzenianiu się chorób
Szwedzi jak mantrę powtarzają – lepiej zapobiegać niż leczyć. Oznacza to, że kluczowe znaczenie ma dobra bioasekuracja i kontrola zakażeń. Profitem jest nie tylko mniejsze zużycie antybiotyków. Zdrowe krowy to też lepszy dobrostan zwierząt, łatwiejsza i krótsza obsługa, lepsze przyrosty, więcej mleka. A wszystko razem poprawia rentowność produkcji mleka.
Jak to osiągnąć?
- uwolnić stada od chorób zakaźnych, takich jak: BVD, IBR, paratuberkuloza, bruceloza, chlamydia, leptospiroza, gruźlica i białaczka.
- pilnować niskiego poziomu chorób racic i klinicznego mastitis
III. Zoptymalizuj zużycie antybiotyków
Nie można zupełnie wyeliminować antybiotyków z leczenia. Ale nawet kiedy trzeba je zastosować, nadal można realizować plan minimum. Warunek – pewna diagnoza, wybór najlepszego leku, optymalizacja dawkowania i długości leczenia.
fot. Unsplash
Jak to osiągnąć?
- penicylina – lekiem pierwszego wyboru dla większości przypadków,
- prawne uwarunkowania (egzekwowane przez rząd) stosowania chinolonów i cefalosporyn nowej generacji,
- w miarę możliwości stosować antybiotyki o wąskim spektrum działania,
- unikać stosowania antybiotyków ostatniej szansy (fluorochinolonów, cefalosporyn trzeciej generacji, makrolidów),
- w każdym przypadku mastitis pobrać próbkę mleka i określić rodzaj patogenu. Dopiero potem podjąć decyzję odnośnie leczenia,
- jeśli za zapalenie odpowiadają bakterie gram-dodatnie penicyliny podawać trzy do pięciu dni,
- krowy z przewlekłym mastitis raczej brakować niż leczyć (nikłe szanse). Podobny schemat dla sztuk z zapaleniem wymienia wywołanym przez gronkowca odpornego na penicylinę,
- do leczenia chorób zakaźnych racic stosować kwas salicylowy i opatrunki,
- w przypadku chorób układu rozrodczego antybiotyki stosować wyłącznie w ostrym metritis.
IV. Monitorowanie zużycia leków i oporności antybiotykowej
Dzięki dokładnemu monitorowaniu zużycia antybiotyków, Szwecja nie ma problemów z antybiotykoopornością w sektorze mleczarskim. Oporność na penicylinę wobec gronkowca złocistego – coś, co gdzie indziej stanowi poważny problem – wynosi obecnie około 2% dla klinicznego mastitis. Dlatego penicylinę stosuje się tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne.
Jak to osiągnąć?
- rejestrować (lekarze weterynarii) wszystkie leczone przypadki wraz z patogenami, które je wywołały,
- platformy internetowe dla hodowców, by mogli monitorować zdrowie własnego stada oraz stosowane leki, a także porównywać swoje dane z innymi rolnikami,
- regularna współpraca rządu, lekarzy weterynarii i hodowców.
V. Metoda 5:2
Szwedzi zaadoptowali słynną metodę odchudzania 5:2 (pięć dni w tygodniu jemy normalnie, przez 2 dni się mocno ograniczamy), aby pomóc rolnikom w minimalizacji lks.
Pięć zasad by powstrzymać rozprzestrzenianie się patogenow zakaźnych:
- optymalne procedury doju,
- dipping,
- selektywnej terapia w zasuszeniu,
- leczenie w zasuszeniu krów z podwyższoną lks w laktacji (> 200 tys.),
- brakowanie krów zakażonych krów,
Dwie zasady, by powstrzymać rozprzestrzenianie się patogenów środowiskowych:
- dobra higiena
- ścisła bioasekuracja, by chronić odporność krów.
