Jak uniknąć pogorszeniu kondycji cieląt po odsadzeniu?
Chociaż wiele cieląt pod koniec fazy odpajania mlekiem jest w dobrej kondycji, to niektóre po odsadzeniu wpadają w kryzys – przyrosty dzienne przyhamowują, pojawiają się choroby z większą niż dotąd częstotliwością. Czy można coś zmienić w odchowie, by uniknąć/zmniejszyć to załamanie przy odsadzaniu, dzięki czemu cielęta będą dalej rozwijać się dobrze i równomiernie?
Podstawą płynnego rozwoju jest zarządzanie żywieniem – faza odsadzenia przebiega spokojnie tylko wtedy, gdy cielęta w fazie odpajania pobierają wystarczającą ilość paszy i rozwijają się równomiernie. Możemy wyróżnić następujące krzywe żywienia:
- Zalecenie LAZBW: W pierwszych trzech tygodniach życia intensywne pojenie cieląt (co najmniej 6 do 8 litrów mleka/preparatu mlekozastępczego lub więcej). Od szóstego tygodnia ograniczenie do 6–8 litrów, by zwierzęta zaczęły pobierać wystarczającą ilość paszy. Odstawianie żywienia płynnego do 10. tygodnia.
- Zalecenie LWK NRW: W pierwszym tygodniu życia pojenie ad libitum, następnie albo ad libitum, albo racjonowane. W 2.–5. tygodniu życia podawać 8–10 litrów preparatu płynnego (160 g proszku/l z co najmniej 40% odtłuszczonego mleka w proszku) lub mleko pełne z dodatkami. Karmić liniowo do 10. tygodnia życia.
- Zaleca się dziesięciotygodniowy okres odpajania, ponieważ żwacz nie jest jeszcze odpowiednio rozwinięty, aby pobierać wystarczającą ilość energii z paszy stałej.
Nie należy zmniejszać ilości mleka/preparatu z sześciu litrów do zera w ciągu kilku dni, ale w ciągu jednego do dwóch tygodni zmniejszyć tę ilość do dwóch, trzech litrów dziennie. W niektórych gospodarstwach pod koniec odpajania sprawdza się podawanie tej ilości tylko w jednym posiłku. Może to zwiększyć pobranie paszy i zaoszczędzić czas pracy.
Nawet jeśli cielęta pobierają już wystarczającą ilość paszy, dla ras hf i simental zaleca się dziesięć tygodni odpajania.
Pasza treściwa i woda od pierwszego tygodnia
Pobieranie paszy stałej w fazie odpajania decyduje o tym, jak cielęta zniosą odsadzenie. Docelowo młode zwierzęta powinny pobierać paszę treściwą w ilości około 1% ich żywej wagi przy jednoczesnym zaopatrzeniu w pasze objętościowe. W momencie odsadzenia cielęta powinny pobierać łącznie od 3 do 4 kg paszy dziennie (z czego ok. 1,5 do 2 kg paszy treściwej).
W pierwszym tygodniu życia tworzą się nawyki – cielęta już wtedy powinny otrzymywać paszę treściwą i wodę. Później dzięki utrzymaniu w grupie mogą one więcej jeść i tym samym mieć lepsze przyrosty i kondycję w chwili odsadzania.
Lepiej unikać dalszych zmian żywieniowych i środowiskowych. Dlaczego?
Aby cielęta po odsadzeniu nie wpadły w kondycyjną dziurę, należy unikać dalszych zmian:
- Jeśli to możliwe, nie przenosić zwierząt w czasie odsadzenia (nieznane środowisko).
- Jeśli młode zwierzęta muszą zostać przeniesione do innego budynku, np. ze względu na brak miejsca, należy zapewnić im optymalne warunki klimatyczne. Aby bilans cieplny był zrównoważony, a samopoczucie zwierząt dobre, na ściółkę należy zastosować słomę.
- Aby szybko przyzwyczaić cielęta do żywienia w nowej oborze, należy zadbać, by stosunek zwierząt do miejsca przy stole paszowym był jak 1:1, a na stole zawsze znajdowała się pasza. Jest to bardzo ważne, ponieważ cielęta mają w tym czasie wysokie wymagania żywieniowe.
- W obrębie grupy cieląt różnica wieku nie powinna być większa niż dwa do czterech tygodni. To zapobiegnie przy stole paszowym przeganianiu młodszych cieląt przez starsze. Stałe struktury grupowe są wskazane, aby do stresu odsadzeniowego nie doszedł stres społeczny (cielęta są zwierzętami stadnymi).
- Nawet trzymiesięczne cielęta potrzebują świeżego powietrza i nie tolerują przeciągów. Dlatego również tutaj należy zapewnić odpowiedni klimat, aby zapobiec chorobom układu oddechowego.
- W pomieszczeniu dla odsadzonych cieląt sprawdza się zasada in-out, która zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób.
- Po odsadzeniu nadal należy monitorować zwierzęta. Choroby mogą pojawić się zawsze!
-os-
