Krowy pół doby spędzają w pozycji leżącej; cielęta jeszcze więcej. Aby zwierzęta chętnie się kładły, ściółka musi być komfortowa, a z punktu widzenia zdrowia zwierząt – również sucha, czysta i pozbawiona jakichkolwiek patogenów.
Granulat ze słomy alternatywą dla balotów
Zbieranie i skup słomy po żniwach bywa czasochłonne i kosztowne. Alternatywą dla balotów słomy są jej granulaty. To sprasowana sieczka lub mączka słomiana. W procesie produkcji granulatu uwalniane jest ciepło, dlatego jest on praktycznie wolny od zarazków. Granulat ze słomy chłonie wilgoć i to w znacznie większej ilości niż granulat z plew pszenicy orkiszowej lub słonecznika. Granulaty najlepiej sprawdzą się w oborze z głęboką ściółką.
Pierwsze ściółkowanie – granulat łączymy z niewielką ilością wody w wozie paszowym, aby stworzyć na legowisku coś w rodzaju maty. Producent dostarcza pelety w dużych workach lub luzem, ale do przechowywania granulatu luzem nadają się tylko bardzo suche magazyny. Przy pierwszym zakupie granulatu należy zamówić i przetestować niewielką jego ilość, ponieważ w zależności od procesu produkcyjnego, skład może się znacznie różnić.
Gdzie w oborze najlepiej sprawdzi się granulat z plew orkiszowych i granulat z łusek słonecznika?
Granulat z plew orkiszowych stosuje się razem ze słomą na legowiska. W zależności od regionu, pory roku i dostępności, za 100 kg granulatu trzeba zapłacić ok. 13 €. Jest on zatem droższy od słomy, ale nieco tańszy niż pelet ze słomy. Latem po zbiorach, kiedy dużo pszenicy orkiszowej pozbawia się plew, jest to materiał łatwo dostępny; można też zakontraktować sobie dostawy całoroczne. Na powierzchniach z głęboką ściółką, gdzie zwierzęta poruszają się, dobrze sprawdzają się pelety z plew orkiszowych, ponieważ wchłaniają dużo wilgoci. Najlepiej stosować granulat z plew orkiszu i słomy naprzemiennie, co 1,5 dnia; wtedy ściółki nie przybywa tak szybko.
Zużyty materiał ściółkowy – słomę i granulat z plew orkiszu można poddać procesowi recyklingu w biogazowni. Na głęboką ściółkę można stosować również granulat z łupin słonecznika. Jednak zawsze naprzemiennie – jako jedyny rodzaj ściółki nie zawsze się sprawdzi, szczególnie w miejscach o dużym natężeniu ruchu.
Wtórne wykorzystanie obornika cielęcego jako taniego materiału na ściółkę dla krów
Obornik cielęcy lub koński jest niedrogim materiałem na ściółkę na legowiska. Niezbyt wilgotna, lepka konsystencja stanowi dobrą podstawę do budowy miękkich materaców w głębokich boksach. Ale nawet w odchodach pozornie zdrowych zwierząt (czy to cieląt, czy koni) obciążenie patogenami jest bardzo duże – wiele z nich (np. bakterie kałowe) również wpływa na rozwój mastitis.
Wymiona krów nie powinny mieć zatem bezpośredniego kontaktu z materacem obornikowym położonym na legowisku, tak samo jak w przypadku separatu z gnojowicy. Dla ochrony ważna jest odpowiednio gruba wierzchnia warstwa materaca o wartości pH umożliwiającej odprowadzanie wody oraz zawartości suchej masy wynoszącej co najmniej 70%.
Podczas wyrównywania materaca należy uważać, aby nie wkopać się pod dolną warstwę obornika. Jeśli w stadzie występują zarazki chorobotwórcze, takie jak mykoplazma, lub jeśli wiele cieląt ma biegunkę, nie należy wykorzystywać obornika cielęcego na legowiskach.
