Dlaczego krowy rzucają paszą? Oto najczęstsze przyczyny tego zachowania
Czy kiedykolwiek widziałeś jak krowy w oborze rzucają paszą? Wygląda to tak – krowa bierze do pyska trochę kiszonki, obraca głowę do góry, a kiszonka leci w powietrze, częściowo lądując na grzbiecie zwierzęcia.
Krowy „rzucające jedzeniem” od razu widać w oborze. Z jednej strony ze względu na ich zachowanie (nie do przeoczenia), a z drugiej strony, ze względu na porcję, która ląduje na grzbiecie krowy oraz paszę rozrzuconą poza korytem.
Naprawdę przyczyna tego zachowania nie jest dokładnie poznana naukowo. Istnieje jednak wiele domysłów, obserwacji praktycznych i kilka przeprowadzonych badań, które zebraliśmy.
Zachowanie pielęgnacyjne, muchy i swędzenie
Jednym z możliwych i oczywistych wyjaśnień jest zachowanie pielęgnacyjne, mające na celu odpędzenie dokuczliwych much. Zwłaszcza u krów z przystrzyżonymi ogonami oraz przy dużej ilości much, może to być jeden z powodów.
W badaniach naukowych przeprowadzonych na Uniwersytecie Purdue zaobserwowano, że rzucanie paszą występuje głównie latem, gdy jest więcej much. Jednak takie zachowanie widoczne jest również zimą i w innych porach roku. Dlatego przyczyna rzucania nie może być ograniczona do działania komarów i much.
Dawka pokarmowa może wpływać na zachowanie krów
Przypuszcza się, że rolę gra też skład paszy. Problem ten występuje częściej u bydła otrzymującego pełną mieszankę (TMR), przez co tłumione są naturalne zachowania, takie jak skubanie trawy.
Brak instynktownych zachowań może prowadzić do nieprawidłowości behawioralnych – np. lizania. Jednakże w przypadku rozrzucania paszy, pod tym względem w badaniach nie stwierdzono istotnej korelacji. Nie było też różnicy między fermentacją w żwaczu i aktywnością bakterii w żwaczu u krów rozrzucających paszę w porównaniu do krów bez tej nieprawidłowości behawioralnej.
Dlaczego krowy rzucają paszą? Oto najczęstsze przyczyny tego zachowania
Czy kiedykolwiek widziałeś jak krowy w oborze rzucają paszą? Wygląda to tak – krowa bierze do pyska trochę kiszonki, obraca głowę do góry, a kiszonka leci w powietrze, częściowo lądując na grzbiecie zwierzęcia.
Krowy „rzucające jedzeniem” od razu widać w oborze. Z jednej strony ze względu na ich zachowanie (nie do przeoczenia), a z drugiej strony, ze względu na porcję, która ląduje na grzbiecie krowy oraz paszę rozrzuconą poza korytem.
Naprawdę przyczyna tego zachowania nie jest dokładnie poznana naukowo. Istnieje jednak wiele domysłów, obserwacji praktycznych i kilka przeprowadzonych badań, które zebraliśmy.
Zachowanie pielęgnacyjne, muchy i swędzenie
Jednym z możliwych i oczywistych wyjaśnień jest zachowanie pielęgnacyjne, mające na celu odpędzenie dokuczliwych much. Zwłaszcza u krów z przystrzyżonymi ogonami oraz przy dużej ilości much, może to być jeden z powodów.
W badaniach naukowych przeprowadzonych na Uniwersytecie Purdue zaobserwowano, że rzucanie paszą występuje głównie latem, gdy jest więcej much. Jednak takie zachowanie widoczne jest również zimą i w innych porach roku. Dlatego przyczyna rzucania nie może być ograniczona do działania komarów i much.
Dawka pokarmowa może wpływać na zachowanie krów
Przypuszcza się, że rolę gra też skład paszy. Problem ten występuje częściej u bydła otrzymującego pełną mieszankę (TMR), przez co tłumione są naturalne zachowania, takie jak skubanie trawy.
Brak instynktownych zachowań może prowadzić do nieprawidłowości behawioralnych – np. lizania. Jednakże w przypadku rozrzucania paszy, pod tym względem w badaniach nie stwierdzono istotnej korelacji. Nie było też różnicy między fermentacją w żwaczu i aktywnością bakterii w żwaczu u krów rozrzucających paszę w porównaniu do krów bez tej nieprawidłowości behawioralnej.
Również pH żwacza nie różniło się między krowami rzucającymi jedzeniem, a tymi, które tego zachowania nie objawiały. Niemniej jednak sortowania paszy jako przyczyny nie można całkowicie wykluczyć.
Kulawizna u krowy może być przyczyną rozrzucania paszy
– Na poziomie jednostkowym pojedyncze „rzucacze paszą” to zazwyczaj krowy cierpiące na przewlekłą kulawiznę – relacjonuje ze swojego doświadczenia lekarka weterynarii Anna Bruhn i dodaje: – Jeśli całe stado rzuca jedzeniem, jest to jednoznaczne, że dawka jest sortowana. Znam gospodarstwa, które podejmują środki przeciwko rzucaniu jedzeniem (na przykład poprzez umieszczenie ogranicznika wzdłuż stołu paszowego, który uniemożliwia krowom poruszanie głową w ruchu „rzucania”).
– Nie jestem pewna, czy kulawizna jest przyczyną czy skutkiem – tłumaczy lekarka. – Związek między rozrzucaniem paszy, a kulawizną polega na sortowaniu dawki, co może prowadzić do zaburzeń fermentacji żwacza i subklinicznej kwasicy, a to z kolei wywołuje kulawiznę. Kulawizna może prowadzić do stresu i bólu, co powoduje, że krowy rzadziej podchodzą do stołu paszowego i połykają jedzenie w pośpiechu (tzw. slug feeding), co ponownie wywołuje zaburzenia fermentacji żwacza.
– Powstaje w ten sposób błędne koło, które, zgodnie z moim doświadczeniem, można przerwać podając paszę, której nie można sortować – tłumaczy lekarka weterynarii.
Rzucanie pasza może być wynikiem stresu lub choroby
Aktualne badanie z 2022 roku wykazało, że rzucanie jedzeniem może być wynikiem stresu fizjologicznego. W osoczu krwi u krów, które rzucały jedzeniem, zaobserwowano podwyższone wartości hormonów stresu (m.in. kortyzolu i noradrenaliny). Zachowanie to może więc być reakcją na potencjalny czynnik stresowy środowiska.
Krowy rzucające jedzeniem miały również istotnie wyższy poziom białka ogólnego i albumin w osoczu, a także wysokie wartości dehydrogenazy mleczanowej i asparginianu aminotransferazy jako wskaźników stanu zapalnego we krwi.
Obserwuje się również, że krowy, które rzucają jedzeniem, mają istotnie wyższą częstotliwość mrugania (znak pobudzenia). To również wskazuje, że rzucanie jedzeniem może być środkiem do redukcji stresu psychicznego lub fizycznego bądź formą zabawy, sugerują naukowcy.
Miejsce karmienia może być powodem rozrucania paszy przez krowy mleczne
Krowy wolą jeść trzymając głowę na niskim poziomie, jak to ma miejsce na pastwisku. W miejscach, które umożliwiają krowom takie zachowanie, rzucanie paszą jest rzadziej obserwowane, podczas gdy przy podniesionych stołach paszowych jest obserwowane znacznie częściej.
W jednym z badań krowy miały wybór – pomiędzy jedzeniem z podwyższonego stołu (28 cm ponad powierzchnią stania), a tym samym stołem na poziomie powierzchni stania. Preferowały niższy stół. Odsetek „rzucaczy” w grupie, która jadła z podwyższonego stołu, wyniósł 10%.
Wzrost temperatury i wilgotności powietrza mogą prowokować krowy do rzucania paszą
Wyniki aktualnych badań pokazują, że wraz ze wzrostem indeksu temperatury i wilgotności (THI) – czyli w warunkach wzrastającego stresu cieplnego – motywacja krów do rzucania jedzeniem maleje. Im wyższy był THI, tym mniej krów rzucało jedzeniem.
Naukowcy przypuszczają, że krowy mogą aktywnie regulować zachowanie rzucania paszą, a jego zmniejszenie może mieć związek z reakcją na stres cieplny.
Krowy lubią naśladować inne osobniki w stadzie
Kolejnym wyjaśnieniem dla zachowania rzucania jedzeniem może być naśladowanie innych osobników w stadzie. Krowy obserwują i naśladują zachowanie współtowarzyszek. Dlatego możliwe jest, że jeśli jedna krowa zaczyna rzucać jedzeniem, inne natychmiast pójdą w jej ślady.
Czujniki wykryją niechciane zachowania krów
W niedawno opublikowanym badaniu z 2022 roku naukowcom udało się sklasyfikować rzucanie paszą za pomocą czujników i automatycznie wykryć poszczególne krowy w stadzie, które wykazują to zachowanie.
W przyszłości czujniki mogą być pomocne w dalszych badaniach nad rzucaniem paszą i zidentyfikowaniu, u których zwierząt, w jakie dni i pory roku oraz w różnych fazach laktacji występuje to zachowanie. To z kolei może przyczynić się do lepszego zrozumienia i poznania przyczyn rzucania jedzeniem.
R. Thiemann
Powiązane artykuły