Oświetlenie dla krów - jaki rodzaj lamp jest najlepszy?

Krowy mają tylko  30%  ludzkiej ostrości widzenia. Oznacza to niewyraźne widzenie konturów i praktycznie znikomą możliwość zmiany pola widzenia z bliskiego na dal. Również przyzwyczajenie wzroku do ciemności trwa u krów cztery do pięciu razy dłużej niż u ludzi. Dlatego migające światło tak szybko je stresuje. Do tej pory dokonywało się oceny zaleceń dotyczących oświetlenia w oborach w oparciu o wykres skuteczności świetlnej dla ludzkiego oka. Z lampami ledowymi oświetlenie w oborach może być bardziej dopasowane do potrzeb wzroku krów. To pozwoli zniwelować im uczucie stresu. Wykazały to pierwsze badania przeprowadzone w Niemczech na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Bielefeld oraz w Bawarskim Państwowym Centrum Badań nad Rolnictwem. Po raz pierwszy naukowcy porównali intensywność postrzegania kontrastów przez krowy przy oświetleniu ledowym oraz przy oświetleniu lampami sodowymi. W tym celu badano warunki oświetleniowe  w oborze w różnych strefach funkcjonalnych. Wyniki pokazały, iż jednorodność średniego natężenia oświetlenia w oborze była w przypadku oświetlenia ledowego wyższa niż w przypadku oświetlenia lampami sodowymi. Zaobserwowano przy tym, iż przy oświetleniu ledowym krowy wypoczywały dłużej oraz częściej odwiedzały roboty udojowe.

Oprócz równomiernego oświetlenia obory lampy ledowe są znacznie wydajniejsze od tradycyjnych lamp żarowych czy świetlówek (np. lamp sodowych). Ponieważ soczewki ledów emitują światło kierunkowo z małymi stratami energii. Poza tym, w porównaniu do świetlówek, wskaźnik strat ciepła w ledach jest prawie o 20 proc. niższy. Stały postęp pozwala zakładać ekspertom dalszy wzrost wydajności ledów od 5 do 7 procent.  Świetlówki generują nawet do 50 procent poboru prądu w gospodarstwie. Lampy ledowe są wprawdzie droższe przy zakupie, ale ich koszty zużycia prądu są do 70 procent niższe. Podczas symulacji oświetlenia przeprowadzonej  w oborach przez DLG dwa warianty lamp ledowych osiągnęły pożądany efekt oświetlenia przy najniższym zużyciu energii w porównaniu z dwoma lampami gazowymi o wysokim ciśnieniu oraz jedną świetlówką liniową. Dodatkową zaletą jest żywotność lamp ledowych, która jest pięciokrotnie większa, oraz fakt, iż ledy nie zawierają rtęci i nie są odpadami niebezpiecznymi, w efekcie nie wymagają utylizacji.

• Światło lap sodowych jest jasne, jednakże nie daje ono równomiernego oświetlenia

W wielu oborach z wysokimi sufitami znajdują się jeszcze świetlówki. Jednak ze względu na swoje właściwości fizyczne, są one raczej nie wskazane do tego typu obór. Świetlówki redukują natężenie światła podczas chłodnych dni, natomiast lampy ledowe mają „negatywny” współczynnik z temperaturą. Oznacza to, iż przy niskich temperaturach otoczenia wzrasta skuteczność cieplna ledów. Dzięki temu nadają się bardzo dobrze do zastosowania w warunkach zewnętrznych.

• Lampy ledowe oświetlają obory lepiej i przede wszystkim równomiernie

Do instalacji powyżej 3,5 metra wysokości zalecane są ledowe lampy powierzchniowe, natomiast do niższych ledowe oprawy liniowe. Wskazówka: producenci oraz przedstawiciele firm oświetleniowych oferują często darmową symulację oświetlenia aby ustalić, które ledowe oświetlenie będzie najbardziej wskazane dla naszej obory.