POLSKIE URZĘDY FORSUJĄ WPROWADZENIE NOWYCH PRZEPISÓW
W Polsce od wielu miesięcy mają miejsce prace związane z wdrożeniem do polskiego porządku prawnego tak zwanej dyrektywy SUP (Single Use Plastics). Jej podstawowym celem jest zmniejszenie wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko poprzez określone poziomy odzysku odpadów opakowaniowych, wprowadzenie opłat za ich niespełnienie oraz wyznaczenie procentowego udziału surowca pochodzącego z recyklingu w nowych opakowaniach. Dyrektywa nadaje także ramy prawne dla tworzenia w krajach członkowskich systemów depozytowo-zwrotnych, potocznie zwanych kaucyjnymi.
Pomimo wielu apeli branży mleczarskiej, najnowszy projekt ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego włącza opakowania po mleku i jego przetworach do tego systemu, co spowoduje, że zostaną one objęte wymogami dotyczącymi odzysku opakowań. Zdaniem Marcina Hydzika, prezesa Związku Polskich Przetwórców Mleka, że jest to błędna decyzja, ponieważ nie uwzględnia specyfiki produktów mleczarskich.
CZY WDROŻENIE DYREKTYWY SUP WŚRÓD PRODUCENTÓW MLEKA JEST MOŻLIWE ?
Jego zdaniem poważny problem, który niewątpliwe pojawi się po włączeniu naszych produktów do systemu kaucyjnego stanowi powstanie zagrożenia sanitarno-higienicznego związanego z resztkami aktywnych biologicznie produktów mleczarskich w opakowaniach, które będą zwracane przez konsumentów do placówek handlowych w ramach systemu. Może spowodować to, że klienci sklepów będą narażeni na kontakt z opakowaniami zawierającymi szybko fermentujące i pleśniejące resztki produktów. Nastąpi także zanieczyszczenie strumienia zbieranych odpadów i utrudnienie recyklingu całości zebranego materiału. Wszystko to oznacza, że po prostu system kaucyjny w przypadku mleka i jego przetworów nie ma racji bytu. Dodatkowo podnosiliśmy, że unijna dyrektywa SUP nie wspomina o przetworach mlecznych w definicji napoju, zatem niezrozumiałe i niepotrzebne jest wprowadzenie tych produktów do polskiego projektu ustawy.
Zdaniem Związku Polskich Przetwórców Mleka w praktyce może oznaczać to brak możliwości skutecznego wdrożenia systemu kaucyjnego dla opakowań po mleku i jego przetworach, a zapisane w projekcie poziomy odzysku opakowań nie będą realizowane, co narazi przemysł mleczarski na kary – skutkujące rzecz jasna wzrostem cen produktów na półkach sklepowych i całkiem prawdopodobnym spadkiem konsumpcji mleka i jego przetworów.
KOMISJA EUROPEJSKA NA TAK, POLSKA NA NIE
ZPPM jak i inne organizacje mleczarskie wielokrotnie proponował, aby z ustawowej definicji napoju usunąć przynajmniej przetwory mleczne, a do wymaganych poziomów odzysku opakowań wprowadzić wyłączenie dla opakowań na produkty pochodzące z branży przetwórstwa mleka. Niestety Ministerstwo Klimatu i Środowiska pozostaje głuche na przedstawiane argumenty, a z niezrozumiałych powodów dotychczas przychylny naszym postulatom resort rolnictwa w toku konsultacji międzyresortowych wycofał się ze zbieżnych z naszymi uwag do projektu.
Marcin Hydzik w swoim komunikacie podkreśla iż warto zauważyć, że dotychczasowe argumenty branży znalazły odzwierciedlenie w nowej propozycji Komisji Europejskiej w sprawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Jest to rozporządzenie o charakterze ogólnym, obejmujące wszystkie opakowania, nie tylko te plastikowe. Komisja Europejska stanęła na stanowisku, że systemy depozytowo-zwrotne nie powinny być obowiązkowe m.in. dla opakowań po mleku i jego przetworach. Wyłączyła również te opakowania z obowiązku ustanowienia do stycznia 2028 roku takich systemów przez państwa członkowskie UE. Można zatem wnioskować, że Komisja Europejska najwyraźniej zdaje sobie sprawę z trudności związanych z włączeniem opakowań po mleku i jego przetworach, do systemów depozytowo-zwrotnych i dotychczas nie tylko nie wprowadziła takiego obowiązku, ale w świetle treści propozycji najwyraźniej nie planuje go wprowadzać.
SUP ZNACZNIE ZWIĘKSZY CENY NABIAŁU
Wobec tego trudno zrozumieć dlaczego rządowi projektodawcy ustawy kaucyjnej, w tak trudnej sytuacji gospodarczej i inflacyjnej, chcą poprzez swoje rozwiązania doprowadzić do dalszego wzrostu cen produktów mleczarskich..
W związku z tym Związek Polskich Przetwórców Mleka apeluje po raz kolejny, aby jeszcze na etapie rządowego procesu legislacyjnego wyłączyć przetwory mleczarskie z systemu kaucyjnego poprzez zmianę definicji napoju oraz o wyłączenie opakowań po produktach mleczarskich z wymogów w zakresie poziomów odzysku.
KOGO MAJĄ DOTYCZYĆ WYTYCZNE DYREKTYWY SUP ?
Systemem kaucyjnym miałaby być objęte opakowania plastikowe o pojemności do 3 litrów, butelki szklane o pojemności do 1,5 litra oraz puszki aluminiowe o pojemności do 1 litra. Nowe obowiązki mają dotyczyć sklepów, których powierzchnia wynosi co najmniej 200 metrów kwadratowych, które w ofercie posiadają napoje w opakowaniach o wymienionych objętościach. Mniejsze sklepy mogą uczestniczyć w programie SUP na zasadzie dobrowolności.
Sama dyrektywa SUP to rewolucja na rynku opakowań i nie tylko. To w wyniku jej stopniowego wdrażania zniknęły plastikowe słomki. Z czasem z rynku zniknąć mają styropianowe pudełka i kubki, plastikowe talerze i sztućce, czy patyczki kosmetyczne. Jednym z jej celi jest wdrożenie do końca 2023 roku obowiązku produkcji wszystkich butelek plastikowych z co najmniej 25% udziałem materiałów pochodzących z recyklingu. Nakłada również poziom zbiórki opakowań plastikowych, który do 2029 roku wynosić ma 90%.
